Een nieuwe lente en een nieuw geluid

De lente begint deze week en als je dan aan boeken denkt, komt meteen een van de beroemdste dichtwerken van onze literatuur in gedachten: de Mei van Herman Gorter. Wie kent niet de beginregel: ‘Een nieuwe lente en een nieuw geluid’?

Herman Gorter was een Nederlandse dichter en socialist. Hij werd geboren op 26 november 1864 in Wormerveer, Nederland en overleed op 15 september 1927 in Brussel, België.

Gorter is vooral bekend om zijn gedicht Mei, dat werd gepubliceerd in 1889 en wordt beschouwd als een meesterwerk van de Nederlandse poëzie. Het gedicht wordt gekenmerkt door zijn romantiek en sensualiteit en wordt vaak gezien als een viering van de natuur en de jeugd.

Naast zijn poëzie was Gorter ook betrokken bij socialistische politiek en was hij lid van de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (SDAP) in Nederland. Hij speelde een belangrijke rol in de vroege Nederlandse socialistische beweging en was een goede vriend van de Marxistische filosoof Friedrich Engels.

Gorters politieke opvattingen ontwikkelden zich in de loop van de tijd en hij werd uiteindelijk voorstander van een meer libertaire vorm van socialisme. Hij was kritisch over de autoritaire neigingen van de Sovjet-Unie en pleitte voor meer individuele vrijheid binnen een socialistische samenleving.

Al met al wordt Gorter beschouwd als een van de belangrijkste Nederlandse dichters van eind negentiende en begin twintigste eeuw en een sleutelfiguur in de ontwikkeling van socialistisch denken in Nederland.

Benieuwd naar zijn werk? Stap eens binnen bij De Alkenaer!

PS Foto uit 1892, het jaar waarin de voorgevel van De Alkenaer werd vernieuwd.

Lize Spit, schrijfster Boekenweekgeschenk

Lize Spit is de schrijfster van het Boekenweekgeschenk 2023, De eerlijke vinder. Spit is een Vlaamse schrijfster die in 1988 geboren is in Viersel. In 2016 debuteerde ze met de roman Het smelt, die al snel een bestseller werd in Nederland en België. Het boek vertelt het verhaal van Eva, die terugkeert naar haar geboortedorp om haar jeugd te confronteren en wraak te nemen op haar vroegere vrienden. Het boek is opgebouwd uit drie delen en speelt zich af in de zomer van 2002. Het smelt werd genomineerd voor verschillende prijzen, waaronder de Libris Literatuurprijs, en won de Bronzen Uil en de Boekenprijs.

In 2020 publiceerde Lize Spit haar tweede roman Ik ben er niet. Het boek vertelt het verhaal van de 35-jarige Sara, die verdwijnt tijdens een trektocht in de Pyreneeën. Haar vriendin en broer gaan naar haar op zoek en ontdekken steeds meer over haar verleden. Het boek gaat over verlies, rouw en schuldgevoelens en de impact hiervan op de levens van de achterblijvers.

Lize Spit staat bekend om haar rauwe, soms choquerende schrijfstijl en haar vermogen om psychologische diepgang te creëren in haar personages. Ze behandelt thema’s zoals trauma, verlies en identiteit en haar boeken zijn vaak ook een kritische reflectie op de samenleving en de rol van het individu hierin.

Loop eens binnen bij De Alkenaer om te kijken bij onze uitgebreide afdeling Nederlandse literatuur!

Louis Couperus 1923-2023

Dit jaar is het precies een eeuw geleden dat Louis Couperus overleed. Nog steeds wordt het werk van deze Haagse schrijver gelezen. Wat maakt zijn werk nog zo aantrekkelijk? Couperus leefde grotendeels in de tijd van de Belle Epoque: geboren in 1863 maakte hij mee hoe de maatschappij in rap tempo veranderde richting moderniteit. Op diverse manieren is dit terug te zien in zijn werk. Zo schetste hij meesterlijk de kloof tussen de koloniale bezetter en de bevolking van Indonesië in De stille kracht en het sluimerende ongenoegen dat veel later zou culmineren in de Indonesische onafhankelijkheid. In zijn Haagse romans, waarvan Eline Vere en De boeken der kleine zielen bekende voorbeelden zijn, laat hij zien hoe goed hij de psychologie van zijn romanfiguren ontleedt. Weerspiegeling van het elitaire Haagse milieu dat hij van binnenuit kende, zelf afkomstig uit een gegoede familie. En dan zijn er natuurlijk de door zeer grondige documentatie voorbereide historische romans. De berg van licht is een van de hoogtepunten daarvan, over de decadente keizer Heliogabalus.

In een tijd dat zelfs tijdgenoten zijn schrijfstijl wat ouderwets vonden, hield Couperus bewust vast aan zijn virtuoze, naturalistische verteltrant Die eigenheid schrikt misschien sommige lezers af, maar wie zich zijn taal eigen maakt, raakt helemaal opgenomen in die bijzondere Couperiaanse wereld. En dan blijkt dat al die menselijke geschiedenissen en gevoelens die hij oproept en analyseert, verrassend actueel en herkenbaar zijn.

Bij De Alkenaer hebben we veel werk van Couperus. Neemt u gerust eens een kijkje in de winkel, we vertellen u er graag meer over!

Treurdichter van de Dubbelmonarchie

De sprekende, treurige ogen staren je helder aan vanaf de cover van Eindeloze vlucht. Het leven van Joseph Roth van Keiron Pim, nu beschikbaar in Nederlandse vertaling. Roth werd geboren in wat nu Oekraïne is, in een Joodse gemeenschap, en is opgegroeid in de nadagen van het Habsburgse rijk. Joseph Roth, de nog altijd tot de verbeelding sprekende chroniqueur van de eerste, veelbewogen helft van de twintigste eeuw. Algemeen beschouwd als een van de belangrijkste schrijvers van zijn tijd. Veel te jong gestorven. Hij leefde gejaagd en altijd onderweg. Zijn werk als verslaggever bracht hem van Amsterdam tot Wenen en Berlijn. Met onnavolgbare pen beschreef hij de neergang van Oostenrijk-Hongarije in zijn bekende werk Radetsky Mars, dat in feuilletonvorm geschreven werd en meesterlijk laat zien hoe het rijk van Frans Jozef langzaam afbrokkelde, al vanaf de slag bij Solferino tot zijn dood in 1916.

De laatste jaren is er veel verschenen in Nederlandse vertaling. Om enkele titels te noemen: Job, Het spinnenweb, Vlucht zonder einde, Het valse gewicht, De honderd dagen en Rechts en links. En nu dan deze fascinerende biografie, die de rusteloze maar zeer productieve schrijver en journalist Roth volgt langs alle stadiën van zijn leven en aan wie we een haarscherp beeld van het Interbellum te danken hebben door de vele vensters die hij erop schiep.

Oorlog in Waregem

Een eeuw geleden doofden de kanonnen in Europa. Mijn Hongaarse oma was toen drie, half wees door haar omgekomen vader die als huzaar diende, en zij zou na de oorlog ook moeder en broer verliezen. Net als veel Hongaarse “vacantiekinderen” kwam zij naar ons land om aan te sterken en later zelfs geadopteerd te worden. En nu, honderd jaar later, vraagt mijn zoontje naar (over)grootmoeder Erzsébet, en naar die Eerste Wereldoorlog die haar vroege leven zo bepaalde. ‘Wat was dat, papa? Hoe kon dat gebeuren?’ Ik zocht naar een goed beeldverhaal om samen te lezen. Zo vond ik de graphic novel Oorlog in Waregem. Het schetst de indringende, laatste weken van de Groote Oorlog, door de ogen van opgroeiende kinderen. Echt een prachtig boek van tekenaar Ivan Petrus Adriaenssens, voor wie deze “moedercatastrofe” van de twintigste eeuw zijn grote passie is.

Mijn zoon Alexander vond het indrukwekkend: “Pap, ik kan niet geloven dat oma in zo’n tijd leefde, gelukkig is het nu vrede!”

Vincent van de Vrede