Oorlog in Waregem

Een eeuw geleden doofden de kanonnen in Europa. Mijn Hongaarse oma was toen drie, half wees door haar omgekomen vader die als huzaar diende, en zij zou na de oorlog ook moeder en broer verliezen. Net als veel Hongaarse “vacantiekinderen” kwam zij naar ons land om aan te sterken en later zelfs geadopteerd te worden. En nu, honderd jaar later, vraagt mijn zoontje naar (over)grootmoeder Erzsébet, en naar die Eerste Wereldoorlog die haar vroege leven zo bepaalde. ‘Wat was dat, papa? Hoe kon dat gebeuren?’ Ik zocht naar een goed beeldverhaal om samen te lezen. Zo vond ik de graphic novel Oorlog in Waregem. Het schetst de indringende, laatste weken van de Groote Oorlog, door de ogen van opgroeiende kinderen. Echt een prachtig boek van tekenaar Ivan Petrus Adriaenssens, voor wie deze “moedercatastrofe” van de twintigste eeuw zijn grote passie is.

Mijn zoon Alexander vond het indrukwekkend: “Pap, ik kan niet geloven dat oma in zo’n tijd leefde, gelukkig is het nu vrede!”

Vincent van de Vrede

Boeken, leescafé, cultuur en debat… in hartje Alkmaar!

De Alkenaer is een begrip in Alkmaar en omstreken. Al sinds de jaren tachtig weet iedere liefhebber van boeken en cultuur zijn weg te vinden naar de karakteristieke boekenwinkel (met ook veel lp’s) aan het Ritsevoort (nr. 36). Eigenaar Jan Oijevaar staat er bekend om dat hij precies weet waar alles staat. De laatste jaren zag het er naar uit dat hij geen opvolging zou hebben voor zijn geliefde antiquariaat, maar vorig jaar nam vriend en oud-medewerker Vincent van de Vrede het pand over en samen met partner-ondernemer Bert de Raaf wordt sindsdien hard gewerkt aan een nieuwe toekomst voor De Alkenaer.

De bedoeling is om in de zomer van 2023 de deuren te openen van De Alkenaer nieuwe stijl. Het blijft een antiquariaat, maar wordt nog zoveel meer: er komt horeca in de vorm van een leescafé. En in de Salon achterin, met plaats voor ca. 80 mensen, zullen allerlei activiteiten op het gebied van cultuur, muziek, kunst, debat en lezingen worden georganiseerd.

We willen zo niet alleen een bijzonder stukje Alkmaars erfgoed voortzetten, maar ook het reeds veelzijdige culturele aanbod verbreden. Goed nieuws dus voor cultuurliefhebbers, die, al is er veel te beleven op cultureel gebied, toch ook genoeg zagen verdwijnen de laatste tien jaar. Op www.alkenaer.nl vindt u actuele informatie en een deel van de voorraad van het antiquariaat.

We zoeken nog vrijwilligers die kunnen helpen bij de nieuwe Alkenaer. Heb jij interesse of ken je iemand? Stuur Vincent van de Vrede een mail op v.vd.vrede@gmail.com. Als je onze plannen een warm hart toedraagt en je kent andere boeken- of cultuurliefhebbers, zeg het dan voort! Hoe meer bekendheid, hoe beter.

En graag tot zien in De Alkenaer!

PS: Deze site is nog volop in ontwikkeling. We zijn al eerder live gegaan, juist ook om zoveel mogelijk reacties te verzamelen en de site verder aan te vullen en te verbeteren. Agenda-items zijn nog onder voorbehoud en worden zo snel mogelijk geactualiseerd. De podcast is een eerste poging – ook daarop zijn suggesties natuurlijk welkom!

Omdat we pas in de zomer officieel openen in de nieuwe stijl, is informatie over verhuur, horeca en podium nog onvolledig of beknopt weergegeven. Dit deel van de nieuwe Alkenaer is nog in ontwikkeling. Binnen twee weken komt ook de webshop online met een aanbod van 10.000 boeken uit onze voorraad.

Laatste stukje van de Salon dicht

In februari maken we de zaal dicht, als de staalbouw klaar is die de achtergevel zal opvangen en constructief verstevigen. Nog best een operatie, waarbij het van belang is de gevel goed te ondersteunen voor het stalen portaal geplaatst wordt. Met hulp van vakmannen van Veenstra Staalbouw komt het gelukkig helemaal goed!

Op de foto is de aanbouw van een verlaagd gedeelte van het plafond te zien. Dit wordt bevestigd aan de achtergevel van het achterhuis, waarmee de aanbouw dicht is. De reden dat dit gedeelte wat lager is (het betreft anderhalve meter) is omdat het achterhuis lager is dan de aanbouw. Als de hele aanbouw dezelfde hoogte zou hebben, zou hij tegen de ramen van het achterhuis op de eerste etage komen, wat niet handig is uiteraard.

De gemiste kans

Antiquaar Jan Oyevaar zag unieke kunstserie in de container verdwijnen.
‘Zulke mooie nummers zomaar weggegooid. Dat is het ergste’.

Voor veel liefhebbers van bouwkunde is de tijdschriftenserie Wendingen een begrip. Deze verscheen van 1918 tot 1931 en vormde een belangrijk podium voor de Amsterdamse school, een beroemde stroming in kunst en architectuur uit de eerste helft van de twintigste eeuw. Veel van de 118 nummers die verschenen zijn, vormen gewilde verzamelobjecten. Voor antiquaar Jan Oyevaar (84) was het dan ook even slikken toen hij op een haar na een vrijwel complete set misliep…

Het is alweer een aantal jaar geleden. Er loopt een kennis mijn winkel binnen en zegt: “Jan, ik heb misschien iets voor jou! Verderop staat een container bij een huis en daar liggen tientallen nummers van het blad Wendingen in. Ze zien er nog gaaf uit en lijken wel zo uit de kast geplukt en in de bak gegooid. Ze zijn daar nog volop bezig met het huis uitruimen en dit ligt zomaar in de bak. Misschien iets voor jou?” Ik vroeg wat door en het bleek te gaan om een van de duurdere buurten van Alkmaar, waar men een groot huis aan het leegruimen was. Bij het horen van de naam Wendingen ging er meteen een belletje rinkelen bij mij, maar de winkel was vol en ik kon niet meteen weg. De kennis was op doortocht naar het station en kon ook niet even terug om ze uit de container te vissen voor mij. Een uur of anderhalf later lukte het me om even weg te glippen en ik sprong op de fiets. Ach, dat zal wel zo’n vaart niet lopen, dacht ik. Om zo’n container op te takelen en weg te rijden, daar is een vrachtwagen wel even mee bezig. En die zou vast pas de volgende dag komen. Nou, mooi niet. Ik kwam aan bij het huis en daar stond een volledig lege container. Kennelijk was dus in de tussentijd net de oude weggebracht en een nieuwe neergezet. Men was volop bezig bij het huis, dat van een architect bleek te zijn geweest.

Toen ik terug naar de winkel fietste, had ik toch wel even zo’n gevoel van: hè, balen! Achteraf denk je natuurlijk bij jezelf, was ik er maar meteen heen gegaan.
De kennis beschreef het in feite als een gave en complete set, al weet je nooit of dat ook zo was. Het waren er in elk geval veel en het heeft er alle schijn van dat ze zo uit de kast in de bak gekieperd zijn, terwijl de opruimers van het huis geen benul hebben gehad van de waarde. Ze zullen het wel voor oud papier hebben aangezien. Een enkele keer heb ik een nummer van Wendingen in mijn winkel gehad. Altijd weer goed verkocht. Het is een serie die veel heeft betekend voor de Nederlandse kunst en architectuur.
Veel beroemde en opkomende kunstenaars en architecten maakten er hun opwachting in. Namen als Jan Toorop, Hildo Krop, Jan Sluijters, Henk Berlage, John Rädecker komen

bij me op. En wat Wendingen zo geliefd maakte, waren ongetwijfeld de geweldige covers. Elke editie had een uniek ontwerp.


Toen de kennis later weer langsreed bij de winkel, hebben we er onder het genot van een kopje koffie nog wel even over kunnen lachen. “Zul je net zien”, verzuchtte hij. “Hoe is het mogelijk dat die container nét op dat moment meegenomen werd!” Ach ja. Het is gebeurd. Het idee dat zulke mooie tijdschriften zomaar weggegooid zijn, dat is wel het ergste. Misschien nog meer dan dat ik zelf mooie handelswaar ben misgelopen. Maar dat hoort nu eenmaal bij het vak en het leven!’

Wendingen, een legendarische serie
Veel bekende kunstenaars en architecten maakten hun opwachting in Wendingen.

Sommige nummers zijn helemaal aan één onderwerp gewijd en zijn zodoende echte collector’s items geworden. Zoals nummers 11 en 12 uit 1920, die geheel

gewijd zijn aan het ontwerp dat architect Berlage maakte voor het Gemeentemuseum in Den

Haag. Er komen nog veel losse nummers voor in de handel, maar een complete set is vrij

zeldzaam en kan zomaar 30.000 euro opbrengen. Laat staan dat u deze zomaar in een container ziet liggen…

Viering 450 jaar Ontzet: Verhalen van de Victorie

Dit jaar, 2023, staat in het teken van de opstand tegen de Spanjaarden en Alkmaars Ontzet. 450 jaar geleden, ten tijde van de Tachtigjarige Oorlog, werd Alkmaar belegerd. Op 8 oktober 1573 eindigde het in een ontzet waarbij Alkmaar één van de eerste Hollandse steden was die de Spanjaarden succesvol hadden getrotseerd. Een bijzonder jaar waar De Alkenaer, met behulp van de gemeente Alkmaar, uitgebreid bij stil staat en het publiek meeneemt in de ‘Verhalen van de Victorie’. Een kijkje in de geschiedenis in vergelijking met het heden waar vier subthema’s aan bod komen, namelijk: verbondenheid, verscheidenheid, vrijheid en verdraagzaamheid. De Alkenaer heeft hier vier dagen voor georganiseerd, voor elke dag één thema. In een sfeervolle ambiance zullen een aantal schrijvers u meenemen in deze fascinerende verhalen en u aan het denken zetten.

Nieuwe publicatie in NHD beschrijft historie pand

Het is voor bezoekers van De Alkenaer geregeld een verrassing om een foto van Piet Keizer in het pand van De Alkenaer zien, maar toch is het waar: de beroemde Ajacied (uit het tijdperk Cruijff) baatte ooit een winkel in Perzische tapijten uit aan het Ritsevoort. En aan het begin van de twintigste eeuw was de toenmalig winkelier Gerard de Munk tevens hoofd van de waag. Dit en nog veel meer lees je in een nieuwe publicatie van het Noord-Hollands Dagblad, geschreven door Twan Mars van het Regionaal Archief. Lees het artikel hier.

Klassiekers blijven populair in januari

In januari gingen er nog opvallend vaak klassieke Nederlandse auteurs over de balie. Harry Mulisch stond op de eerste plaats. We verkochten meerdere exemplaren van Siegfried, de oorlogsroman van Harry Mulisch uit 2001 en tevens zijn laatste voltooide werk. In dit boek probeert Mulisch Hitler in een literair net te vangen. Hij gebruikt daar het wapen van de magische fictie voor – zichzelf opvoerend als schrijver Rudolf Herter, die ontdekt dat Hitler een kind heeft gehad, dat moest sterven. Hitler als het totale niets – zo komt hij naar voren in Mulisch’ laatste roman. De oorlog speelde een zeer prominente rol in zijn werk. “Ik ben de Tweede Wereldoorlog”, zei Mulisch eens gekscherend, doelend op zijn joodse moeder en Duitse vader die voor een nazibank werkte. Maar nadat hij klaar was met zijn verhaal over Hitler leek het wel alsof die laatste woorden van de roman profetisch waren: ‘Hierna niets meer.’ Er kwam inderdaad ook geen werk meer uit Mulisch’ pen, hoe hij het ook probeerde met het latere, onvoltooide De tijd zelf.

Andere titels die geregeld verkocht werden deze maand waren Zeer fijne boy van Gerard Reve, Alkmaar binnen de Veste en de evergreen Een handvol mensen van Gerard Bouman. De volledige top tien vindt u hier.

Bedrijfstrainingen in De Alkenaer

Vanaf september biedt De Alkenaer ook bedrijfstrainingen aan in De Alkenaer. Onder leiding van trainer Bert de Raaf, die meer dan 40 jaar ervaring heeft met bedrijfstrainingen, kan uw onderneming op meerdere terreinen een training volgen. Persoonlijk leiderschap, verandermanagement en verzuim zijn enkele veelgevraagde trainingen. Kenmerkend voor de benadering van Bert is het volledig betrekken van de groep bij de training – interactie avant-la-lettre! Meer informatie vindt u hier deze zomer.

footer

ONS TEAM

Bestuur stichting cultuurpodium De Alkenaer

Het bestuur wordt gevormd door:

Vincent van de Vrede, voorzitter
Bert de Raaf, secretaris
Maartje van Meijel, penningmeester

Het bestuur ontvangt geen beloning voor zijn werk.

De stichting is een ANBI.

Medewerkers
Rory Ceulen
Kudret Görgün
Marijn Kloosterboer
Fake Booij

en onze fantastische vrijwilligers!


Antiquariaat De Alkenaer
Jan Oyevaar, antiquaar

Beleidsplan
Ons beleidsplan voor 2022-2025 vindt u hier

ADRES

Postadres
Stichting Cultuurpodium De Alkenaer
Louise de Colignystraat 15
1814 JA Alkmaar

Bezoekadres
Ritsevoort 36
1811 DP Alkmaar

MELD JE AAN VOOR DE NIEUWSBRIEF




CONTACT EN BANK

Telefoon: 072 582 20 40
E-mail: info@alkenaer.nl
RSIN: 864938998
Triodos Bank: NL11 TRIO 0320 6319 82
KVK: 89296737

OPENINGSTIJDEN

Dinsdag t/m zaterdag:
11:00u-17:00u

We zijn telefonisch bereikbaar van maandag t/m vrijdag tussen 12:00 en 16:30 uur.

Vanwege de verbouwing zijn we beter bereikbaar per e-mail of via het contactformulier.

Meer informatie over laden en lossen in de afgesloten gebieden staat hier.

English summary De Alkenaer

INSTAGRAM

FACEBOOK