Categorie: in de etalage

Dit jaar is het precies een eeuw geleden dat Louis Couperus overleed. Nog steeds wordt het werk van deze Haagse schrijver gelezen. Wat maakt zijn werk nog zo aantrekkelijk? Couperus leefde grotendeels in de tijd van de Belle Epoque: geboren in 1863 maakte hij mee hoe de maatschappij in rap tempo veranderde richting moderniteit. Op diverse manieren is dit terug te zien in zijn werk. Zo schetste hij meesterlijk de kloof tussen de koloniale bezetter en de bevolking van Indonesië in De stille kracht en het sluimerende ongenoegen dat veel later zou culmineren in de Indonesische onafhankelijkheid. In zijn Haagse romans, waarvan Eline Vere en De boeken der kleine zielen bekende voorbeelden zijn, laat hij zien hoe goed hij de psychologie van zijn romanfiguren ontleedt. Weerspiegeling van het elitaire Haagse milieu dat hij van binnenuit kende, zelf afkomstig uit een gegoede familie. En dan zijn er natuurlijk de door zeer grondige documentatie voorbereide historische romans. De berg van licht is een van de hoogtepunten daarvan, over de decadente keizer Heliogabalus.

In een tijd dat zelfs tijdgenoten zijn schrijfstijl wat ouderwets vonden, hield Couperus bewust vast aan zijn virtuoze, naturalistische verteltrant Die eigenheid schrikt misschien sommige lezers af, maar wie zich zijn taal eigen maakt, raakt helemaal opgenomen in die bijzondere Couperiaanse wereld. En dan blijkt dat al die menselijke geschiedenissen en gevoelens die hij oproept en analyseert, verrassend actueel en herkenbaar zijn.

Bij De Alkenaer hebben we veel werk van Couperus. Neemt u gerust eens een kijkje in de winkel, we vertellen u er graag meer over!

De sprekende, treurige ogen staren je helder aan vanaf de cover van Eindeloze vlucht. Het leven van Joseph Roth van Keiron Pim, nu beschikbaar in Nederlandse vertaling. Roth werd geboren in wat nu Oekraïne is, in een Joodse gemeenschap, en is opgegroeid in de nadagen van het Habsburgse rijk. Joseph Roth, de nog altijd tot de verbeelding sprekende chroniqueur van de eerste, veelbewogen helft van de twintigste eeuw. Algemeen beschouwd als een van de belangrijkste schrijvers van zijn tijd. Veel te jong gestorven. Hij leefde gejaagd en altijd onderweg. Zijn werk als verslaggever bracht hem van Amsterdam tot Wenen en Berlijn. Met onnavolgbare pen beschreef hij de neergang van Oostenrijk-Hongarije in zijn bekende werk Radetsky Mars, dat in feuilletonvorm geschreven werd en meesterlijk laat zien hoe het rijk van Frans Jozef langzaam afbrokkelde, al vanaf de slag bij Solferino tot zijn dood in 1916.

De laatste jaren is er veel verschenen in Nederlandse vertaling. Om enkele titels te noemen: Job, Het spinnenweb, Vlucht zonder einde, Het valse gewicht, De honderd dagen en Rechts en links. En nu dan deze fascinerende biografie, die de rusteloze maar zeer productieve schrijver en journalist Roth volgt langs alle stadiën van zijn leven en aan wie we een haarscherp beeld van het Interbellum te danken hebben door de vele vensters die hij erop schiep.

Een eeuw geleden doofden de kanonnen in Europa. Mijn Hongaarse oma was toen drie, half wees door haar omgekomen vader die als huzaar diende, en zij zou na de oorlog ook moeder en broer verliezen. Net als veel Hongaarse “vacantiekinderen” kwam zij naar ons land om aan te sterken en later zelfs geadopteerd te worden. En nu, honderd jaar later, vraagt mijn zoontje naar (over)grootmoeder Erzsébet, en naar die Eerste Wereldoorlog die haar vroege leven zo bepaalde. ‘Wat was dat, papa? Hoe kon dat gebeuren?’ Ik zocht naar een goed beeldverhaal om samen te lezen. Zo vond ik de graphic novel Oorlog in Waregem. Het schetst de indringende, laatste weken van de Groote Oorlog, door de ogen van opgroeiende kinderen. Echt een prachtig boek van tekenaar Ivan Petrus Adriaenssens, voor wie deze “moedercatastrofe” van de twintigste eeuw zijn grote passie is.

Mijn zoon Alexander vond het indrukwekkend: “Pap, ik kan niet geloven dat oma in zo’n tijd leefde, gelukkig is het nu vrede!”

Vincent van de Vrede