De gemiste kans

Antiquaar Jan Oyevaar zag unieke kunstserie in de container verdwijnen.
‘Zulke mooie nummers zomaar weggegooid. Dat is het ergste’.

Voor veel liefhebbers van bouwkunde is de tijdschriftenserie Wendingen een begrip. Deze verscheen van 1918 tot 1931 en vormde een belangrijk podium voor de Amsterdamse school, een beroemde stroming in kunst en architectuur uit de eerste helft van de twintigste eeuw. Veel van de 118 nummers die verschenen zijn, vormen gewilde verzamelobjecten. Voor antiquaar Jan Oyevaar (84) was het dan ook even slikken toen hij op een haar na een vrijwel complete set misliep…

Het is alweer een aantal jaar geleden. Er loopt een kennis mijn winkel binnen en zegt: “Jan, ik heb misschien iets voor jou! Verderop staat een container bij een huis en daar liggen tientallen nummers van het blad Wendingen in. Ze zien er nog gaaf uit en lijken wel zo uit de kast geplukt en in de bak gegooid. Ze zijn daar nog volop bezig met het huis uitruimen en dit ligt zomaar in de bak. Misschien iets voor jou?” Ik vroeg wat door en het bleek te gaan om een van de duurdere buurten van Alkmaar, waar men een groot huis aan het leegruimen was. Bij het horen van de naam Wendingen ging er meteen een belletje rinkelen bij mij, maar de winkel was vol en ik kon niet meteen weg. De kennis was op doortocht naar het station en kon ook niet even terug om ze uit de container te vissen voor mij. Een uur of anderhalf later lukte het me om even weg te glippen en ik sprong op de fiets. Ach, dat zal wel zo’n vaart niet lopen, dacht ik. Om zo’n container op te takelen en weg te rijden, daar is een vrachtwagen wel even mee bezig. En die zou vast pas de volgende dag komen. Nou, mooi niet. Ik kwam aan bij het huis en daar stond een volledig lege container. Kennelijk was dus in de tussentijd net de oude weggebracht en een nieuwe neergezet. Men was volop bezig bij het huis, dat van een architect bleek te zijn geweest.

Toen ik terug naar de winkel fietste, had ik toch wel even zo’n gevoel van: hè, balen! Achteraf denk je natuurlijk bij jezelf, was ik er maar meteen heen gegaan.
De kennis beschreef het in feite als een gave en complete set, al weet je nooit of dat ook zo was. Het waren er in elk geval veel en het heeft er alle schijn van dat ze zo uit de kast in de bak gekieperd zijn, terwijl de opruimers van het huis geen benul hebben gehad van de waarde. Ze zullen het wel voor oud papier hebben aangezien. Een enkele keer heb ik een nummer van Wendingen in mijn winkel gehad. Altijd weer goed verkocht. Het is een serie die veel heeft betekend voor de Nederlandse kunst en architectuur.
Veel beroemde en opkomende kunstenaars en architecten maakten er hun opwachting in. Namen als Jan Toorop, Hildo Krop, Jan Sluijters, Henk Berlage, John Rädecker komen

bij me op. En wat Wendingen zo geliefd maakte, waren ongetwijfeld de geweldige covers. Elke editie had een uniek ontwerp.


Toen de kennis later weer langsreed bij de winkel, hebben we er onder het genot van een kopje koffie nog wel even over kunnen lachen. “Zul je net zien”, verzuchtte hij. “Hoe is het mogelijk dat die container nét op dat moment meegenomen werd!” Ach ja. Het is gebeurd. Het idee dat zulke mooie tijdschriften zomaar weggegooid zijn, dat is wel het ergste. Misschien nog meer dan dat ik zelf mooie handelswaar ben misgelopen. Maar dat hoort nu eenmaal bij het vak en het leven!’

Wendingen, een legendarische serie
Veel bekende kunstenaars en architecten maakten hun opwachting in Wendingen.

Sommige nummers zijn helemaal aan één onderwerp gewijd en zijn zodoende echte collector’s items geworden. Zoals nummers 11 en 12 uit 1920, die geheel

gewijd zijn aan het ontwerp dat architect Berlage maakte voor het Gemeentemuseum in Den

Haag. Er komen nog veel losse nummers voor in de handel, maar een complete set is vrij

zeldzaam en kan zomaar 30.000 euro opbrengen. Laat staan dat u deze zomaar in een container ziet liggen…

Viering 450 jaar Ontzet: Verhalen van de Victorie

Dit jaar, 2023, staat in het teken van de opstand tegen de Spanjaarden en Alkmaars Ontzet. 450 jaar geleden, ten tijde van de Tachtigjarige Oorlog, werd Alkmaar belegerd. Op 8 oktober 1573 eindigde het in een ontzet waarbij Alkmaar één van de eerste Hollandse steden was die de Spanjaarden succesvol hadden getrotseerd. Een bijzonder jaar waar De Alkenaer, met behulp van de gemeente Alkmaar, uitgebreid bij stil staat en het publiek meeneemt in de ‘Verhalen van de Victorie’. Een kijkje in de geschiedenis in vergelijking met het heden waar vier subthema’s aan bod komen, namelijk: verbondenheid, verscheidenheid, vrijheid en verdraagzaamheid. De Alkenaer heeft hier vier dagen voor georganiseerd, voor elke dag één thema. In een sfeervolle ambiance zullen een aantal schrijvers u meenemen in deze fascinerende verhalen en u aan het denken zetten.

Nieuwe publicatie in NHD beschrijft historie pand

Het is voor bezoekers van De Alkenaer geregeld een verrassing om een foto van Piet Keizer in het pand van De Alkenaer zien, maar toch is het waar: de beroemde Ajacied (uit het tijdperk Cruijff) baatte ooit een winkel in Perzische tapijten uit aan het Ritsevoort. En aan het begin van de twintigste eeuw was de toenmalig winkelier Gerard de Munk tevens hoofd van de waag. Dit en nog veel meer lees je in een nieuwe publicatie van het Noord-Hollands Dagblad, geschreven door Twan Mars van het Regionaal Archief. Lees het artikel hier.

Klassiekers blijven populair in januari

In januari gingen er nog opvallend vaak klassieke Nederlandse auteurs over de balie. Harry Mulisch stond op de eerste plaats. We verkochten meerdere exemplaren van Siegfried, de oorlogsroman van Harry Mulisch uit 2001 en tevens zijn laatste voltooide werk. In dit boek probeert Mulisch Hitler in een literair net te vangen. Hij gebruikt daar het wapen van de magische fictie voor – zichzelf opvoerend als schrijver Rudolf Herter, die ontdekt dat Hitler een kind heeft gehad, dat moest sterven. Hitler als het totale niets – zo komt hij naar voren in Mulisch’ laatste roman. De oorlog speelde een zeer prominente rol in zijn werk. “Ik ben de Tweede Wereldoorlog”, zei Mulisch eens gekscherend, doelend op zijn joodse moeder en Duitse vader die voor een nazibank werkte. Maar nadat hij klaar was met zijn verhaal over Hitler leek het wel alsof die laatste woorden van de roman profetisch waren: ‘Hierna niets meer.’ Er kwam inderdaad ook geen werk meer uit Mulisch’ pen, hoe hij het ook probeerde met het latere, onvoltooide De tijd zelf.

Andere titels die geregeld verkocht werden deze maand waren Zeer fijne boy van Gerard Reve, Alkmaar binnen de Veste en de evergreen Een handvol mensen van Gerard Bouman. De volledige top tien vindt u hier.

Bedrijfstrainingen in De Alkenaer

Vanaf september biedt De Alkenaer ook bedrijfstrainingen aan in De Alkenaer. Onder leiding van trainer Bert de Raaf, die meer dan 40 jaar ervaring heeft met bedrijfstrainingen, kan uw onderneming op meerdere terreinen een training volgen. Persoonlijk leiderschap, verandermanagement en verzuim zijn enkele veelgevraagde trainingen. Kenmerkend voor de benadering van Bert is het volledig betrekken van de groep bij de training – interactie avant-la-lettre! Meer informatie vindt u hier deze zomer.