Frank Westerman / Spraakmakers (Serie)

Beestachtig goed

is volgens recensent Olaf Koens het boek Zeven dieren bijten terug. Het laatste non-fictieboek van Frank Westerman (Emmen, 1964), de spraakmaker van 1 december, beschrijft de ontmoeting met de narwal, de lemming, de paling, de rotgans, de ijsbeer, het rendier en de koningskrab gedurende een reis in het kielzog van Willem Barentsz. Deze dieren houden ons een spiegel voor terwijl wij de temperatuur op aarde opvoeren. De Hollandse ijszeeverkenners van de 16e eeuw zijn randfiguren.

Een voorbeeld is de reconstructie van de fatale ontmoetingen tussen mens en ijsbeer in het licht van de smeltende poolkappen – bezien vanuit de ijsbeer. Frank kampeerde met zijn dochter op Spitsbergen op de plaats waar een jaar eerder een Amsterdamse dragqueen uit zijn tent was gesleurd en doodgebeten door een jonge ijsbeer.

Ir. Frank Westerman heeft zijn titel verdiend door zijn verblijf in Peru tijdens zijn studie Tropische Cultuurtechniek aan de Landbouwuniversiteit Wageningen. Hij bestudeerde daar de precolumbiaanse irrigatiemethoden van de Aymara in de Andes. Dat was voor hem ook de start om reportages te gaan schrijven. Hij is voor de Volkskrant en NRC Handelsblad verslaggever cq. correspondent geweest bij diverse internationale brandhaarden, zoals bijvoorbeeld Srebrenica en Moskou.

Zijn boek Een woord een woord is in 2017 bekroond met de Bob den Uylprijs en de M.J.Brusse prijs. Ook eerdere boeken van hem hebben op de longlist gestaan voor diverse literatuurprijzen. Zijn genre is de journalistieke roman, ook wel literaire reportage.

Daarnaast maakt Westerman documentairereeksen zoals Kunst achter prikkeldraad. De concentratiekampen van de nazi’s waren plekken vol geweld, honger, ellende en dood. Maar ook hier tekenden de gevangenen, ze schilderden, maakten muziek, speelden toneel en schreven gedichten. Hun kunstwerken zijn een nalatenschap vol hoop, troost en ongeloof. Hij ging hiervoor naar Kamp Vught waar zijn grootvader gevangen zat. Hij voert de kijker langs zelfgemaakte schatten van gevangenen.

Ook Vrouwenkamp Ravensbrück wordt bezocht. Hier wordt gezongen, maar er zijn vooral de tekeningen van Aat Breur. Hier dringt de werkelijkheid steeds meer door: het is de bedoeling om ons te vernietigen.

De tocht eindigt in Dachau. Frank ontrafelt het bizarre verhaal van de kruidentuin, opgezet door Heinrich Himmler. Een plek voor SS-families om te verpozen, voor de gevangenen een plek om dood neer te vallen door de erbarmelijke omstandigheden. Er zouden honderden botanische tekeningen zijn gemaakt door gevangenen.

Frank Westerman heeft nog zoveel meer gedaan en daarom heel veel te verhalen. Waarschijnlijk wordt het moeilijk om te bepalen waarover het op zondag 1 december zal gaan in De Alkenaer.